Mga Kaharian sa Kanlurang Africa
Teracotta |
- Naging tanyag dito ang mga griot o ang mga historyador ng Africa.
Nok
Ito ay umusbong sa gitna ng Nigeria sa pagitan ng 500 - 200 BCE. Ang mga artisanong Nok ay nakabuo ng mga teracotta sa hugis ng mga hayop at ulo ng tao na gawa sa putik at kahoy.
Ghana
Ghana |
Isa sa mga tanyag na pinuno ng Ghana si Tunka Manin na namuno noong 1065 CE. Unti-unting humina ang kapangyarihan ng Ghana noong 1076. Sila ay sinalakay ng mga karatig-tribu at tuluyang nawalan ng kontrol sa kalakalan ng asin.
Mali
Mali Empire |
Noong huling bahagi ng 1400, nagkawatak-watak ang imperyo. Ang Gao ay naging sentro ng bagong imperyo ng Songhai.
Songhai
Noong 1450, pinalitan ng Songhai ang mga Mandingosa pagkontrol ng lahat ng mahahalagang rutang pangkalakalan. Sina Sunni Ali at Askia Muhammad I ay naging tanyag ngunit malupit na mga pinuno.
Si Sunni Ali ang nagtatag ng kaharian ng Songhai na mas malawak pa kaysa sa imperyo ng Mali. Kilala rin siya bilang "Ali Ber" o "Ali ang dakila". Siya ay nalunod sa isang ekspedisyong militar at ang anak niyang si Baru ang humalili sa kanya na namuno lamang ng apat na buwan. Noong1945, itinatag ni Askia Muhammad I ang imperyo at nasakop niya ang lahat ng sakop ng imperyo ng Mali at Songhai hanggang silangan ng Hausaland.
Ipinalaganap niya ang kulturang Islam sa pamamagitan ng pag-iimbita ng mga pahan na Muslim. Ginawa niyang sentro ng karunungan at komersyo ang Timbukru. Lumaganap ang kalakalan ng pang-aalipin dahil sa mga digmaan. Ang mga alipin ay binibili at binebenta sa sentrong pamilihan ng Gao.
Maraming suliranin ang Songhai at mas lumala ito lalo nang mamatay si Askia. Ang nagbigay-wakas sa imperyong Songhai ay ang naganap na labanan sa pagitan ng mga Morocco.
Si Sunni Ali ang nagtatag ng kaharian ng Songhai na mas malawak pa kaysa sa imperyo ng Mali. Kilala rin siya bilang "Ali Ber" o "Ali ang dakila". Siya ay nalunod sa isang ekspedisyong militar at ang anak niyang si Baru ang humalili sa kanya na namuno lamang ng apat na buwan. Noong1945, itinatag ni Askia Muhammad I ang imperyo at nasakop niya ang lahat ng sakop ng imperyo ng Mali at Songhai hanggang silangan ng Hausaland.
Songhai |
Ipinalaganap niya ang kulturang Islam sa pamamagitan ng pag-iimbita ng mga pahan na Muslim. Ginawa niyang sentro ng karunungan at komersyo ang Timbukru. Lumaganap ang kalakalan ng pang-aalipin dahil sa mga digmaan. Ang mga alipin ay binibili at binebenta sa sentrong pamilihan ng Gao.
Maraming suliranin ang Songhai at mas lumala ito lalo nang mamatay si Askia. Ang nagbigay-wakas sa imperyong Songhai ay ang naganap na labanan sa pagitan ng mga Morocco.
No comments:
Post a Comment